کاربرد شاخص کمبود توام (jdi) در تحلیل خشکسالی های حاشیه جنوبی دریای خزر

نویسندگان

فرشاد احمدی

رسول میرعباسی نجف آبادی

فریدون رادمنش

چکیده

خشک سالی پدیده ای اقلیمی است که به کندی شروع می شود و طبیعتی پنهان دارد. مدت زمان وقوع آن طولانی است و خسارت های ناشی از آن در بخش های مختلف، مانند کشاورزی و محیط زیست و اقتصاد، به صورت تدریجی ظاهر می شود. پایش و پیش‏بینی خشک سالی‏ها، به ویژه تعیین دقیق زمان شروع و تداوم آن، در مدیریت منابع آبی و برنامه‏ریزی جهت کاهش آثار مخرب خشک سالی اهمیتی ویژه دارد. در این مطالعه، خشک سالی‏های سه استان گلستان، گیلان و مازندران (استان‏های حاشیة دریای خزر) با استفاده از شاخص کمبود توأم (jdi) ارزیابی شد. همچنین عملکرد شاخص jdi با دو شاخص بارش استانداردشده (spi) و spi اصلاح شده () مقایسه شد. بدین منظور، از داده‏های بارش ماهیانة پنج ایستگاه سینوپتیک بابلسر، بندرانزلی، رامسر، گرگان، و رشت، در دورة آماری 1971 تا 2011، برای محاسبة شاخص های مورد بررسی استفاده شد. نتایج نشان داد در سال‏های اخیر تعداد ماه‏های خشک در منطقة مطالعه شده افزایش یافته است؛ طوری که در همة ایستگاه‏ها (به جز بابلسر) درصد ماه‏های خشک به بیش از 50 درصد در دَه سال اخیر (2002ـ 2011) رسیده است. بر اساس محاسبات انجام شده برای شاخص‏های jdi و spi و ، هر چه فاصلة ایستگاه‏ها از دریای خزر بیشتر می‏شود مقدار خشکی‏ها و کمبود بارش نیز افزایش می‏یابد. همچنین، نتایج نشان داد شاخص jdi، علاوه بر توصیف علمی وضعیت کلی خشک سالی، قابلیت مشخص کردن ظهور (آغاز) خشک سالی‏ها و نیز خشک سالی‏های طولانی مدت را دارد و ارزیابی وضعیت خشک سالی را به صورت ماه به ماه میسر می‏سازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کاربرد شاخص کمبود توام (JDI) در تحلیل خشکسالی‌های حاشیه جنوبی دریای خزر

خشک‌سالی پدیده‌ای اقلیمی است که به‌کندی شروع می‌شود و طبیعتی پنهان دارد. مدت زمان وقوع آن طولانی است و خسارت‌های ناشی از آن در بخش‌های مختلف، مانند کشاورزی و محیط ‌زیست و اقتصاد، به صورت تدریجی ظاهر می‌شود. پایش و پیش‏بینی خشک‌سالی‏ها، به‌ویژه تعیین دقیق زمان شروع و تداوم آن، در مدیریت منابع آبی و برنامه‏ریزی جهت کاهش آثار مخرب خشک‌سالی اهمیتی ویژه دارد. در این مطالعه، خشک‌سالی‏های سه استان گلس...

متن کامل

تحلیل خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر

به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفاده شد . با استفاده از نرم افزار Arcview وسعت فراگیری خشکسالی ها ترسیم شد . به منظور تعیین الگوهای فشار موثر در ایجاد خشکسالی ها...

متن کامل

نبض گیری تالاب های حاشیه جنوبی دریای خزر (ایران)

تالاب‌ها اکوسیستم‌هایی پویا برخوردار از تنوع زیستی و ساختار بتانیکی_ اکولوژیک خاص خود هستند. این اکوسیستم ها همواره تحت تاثیر عوامل طبیعی و انسانی دستخوش تغییراتی بوده و با گذر از آستانه سلامت دچار تخریب می گردند. با این نگرش به منظور ارزیابی پیامدهای زیست محیطی در تالاب‌ها، اندازه گیری خصوصیات اکولوژیکی و تنوع زیستی آنان لازم است. کنوانسیون تالاب‌ها و پرندگان مهاجر رامسر نیز کشورهای عضو را در ...

متن کامل

تحلیل خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر

به منظور تحلیل آماری و سینوپتیکی خشکسالی های دوره سرد سواحل جنوبی دریای خزر داده های بارش ماهانه 7 ایستگاه هواشناسی در طی دوره آماری 1999-1961 مورد بررسی قرار گرفت. جهت تعیین دوره های خشک فراگیر و شناسایی شدت، تداوم و وسعت آن ها از دو شاخص دهک و نمره استاندارد (z) استفاده شد . با استفاده از نرم افزار arcview وسعت فراگیری خشکسالی ها ترسیم شد . به منظور تعیین الگوهای فشار موثر در ایجاد خشکسالی ها...

متن کامل

تحلیل دانه بندی و بافت رسوب در حاشیه جنوبی دریای خزر(مطالعه موردی: خط ساحلی نور)

  تحلیل اندازه دانه‌بندی رسوب ابزار مهمی برای طبقه‌بندی محیط رسوبی می‌باشد. در حال حاضر برای بررسی این مهم، از محاسبه آماری برای بسیاری از نمونه‌ها استفاده می‌شود، اما این روش‌ها وقت‌گیر و دشوار است. اندازه رسوب در ایجاد فرسایش و انتقال رسوب یک عامل مهم محسوب می‌گردد. بنابراین ارایه یک شیوه مدون برای تحلیل دانه‌بندی ضروری می‌باشد. مطالعه حاضر، برای تعیین نوع بافت و دانه بندی ‌رسوب با استفاده از...

متن کامل

نقش محیط و فرهنگ در شکل گیری آرامگاه های دوره اسلامی در حاشیه جنوبی دریای خزر*

یکی از بناهای آیینی و متبرکه در دوران اسلامی ایران آرامگاه افراد دارای کرامات الهی است که به دلیل قداست بعد از مساجد از اهمیت ویژه ای نزد مردم برخوردارند. حال آن که در حاشیه جنوبی دریای خزر به دلایل تاریخی ، جغرافیایی و فرهنگی تعداد این بناها بیشتر از سایر نقاط ایران است. بنابراین هدف از این پژوهش ابتدا شناخت ویژگی های معماری این گونه بناها و سپس مشخص کردن تفاوت و تشابهات آنها با در نظر گرفتن ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات آب و خاک ایران

ناشر: پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران

ISSN 2008-479X

دوره 46

شماره 3 2015

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023